Ustanowienie rozdzielności majątkowej w trakcie trwania małżeństwa powoduje, że wspólność majątkowa małżonków przestaje istnieć. Od tego momentu, każdy posiada swój własny udział w majątku, który pierwotnie stanowił własność obojga. Dodatkowo, gromadzony majątek (np. spadek, wynagrodzenie) również jest wyłącznie własnością danego małżonka. Powody, dla których małżonkowie decydują się na taki krok mogą być różne, natomiast najczęstsze sytuacje, to takie, gdy jeden z małżonków trwonił majątek wspólny lub nie wnosił nic w jego wartość, albo gdy jeden z małżonków prowadził ryzykowną działalność finansową. Rozdzielność majątkowa to również zabezpieczenie przed odpowiedzialnością za długi drugiego współmałżonka. W przypadku takowych problemów, mamy pewność, że dzięki rozdzielności majątkowej komornik nie będzie mógł zająć majątku drugiemu współmałżonkowi. Ustanowienie rozdzielności majątkowej nie wpływa na inne sfery życia małżeńskiego, co oznacza, że małżonkowie nadal są zobowiązani do wzajemnej pomocy, wsparcia i łożenia na utrzymanie rodziny.
Sprawy majątkowe i małżeńskie
Rodzice niepełnoletniego dziecka, które uzyska majątek (np. dzięki spadkowi, darowiźnie, wygraniu w loterii) uprawnieni są do zarządzania nim, natomiast nie daje im to absolutnej władzy na tym majątkiem. Zarządzanie majątkiem dziecka to przede wszystkim załatwiane bieżących spraw związanych z tym majątkiem (np. płacenie rachunków, podatków) Powinno być ono sprawowane przez rodziców z należytą starannością, tak aby wartość majątku była w stanie niepogorszonym w momencie przekazania go dziecku (z reguły w dniu osiągnięcia przez niego pełnoletności). Do wszystkich czynności wykraczających poza zwykły zarząd konieczna jest zgoda sądu opiekuńczego – w innym przypadku czynności takie są nieważne. Niestety, polskie prawo nie wskazuje konkretnie na zakres czynności przekraczających – zależne jest to od wartości majątku dziecka, ale najczęstszymi przypadkami to sprzedaż majątku, ustanowienie darowizny, odrzucenie spadku. W związku z powyższym, w każdym przypadku przekraczającym zarząd majątkiem rodzicie powinni udać się najpierw do sądu, który zadecyduje o wydaniu zgody na czynność wykraczająca ponad zwykły zarząd.
Zobowiązania jednego z małżonków nie zawsze przechodzą automatycznie na drugiego. Dłużnik odpowiada co do zasady majątkiem osobistym, czyli w przypadku długów zaciąganych bez wiedzy i zgody małżonka, wierzyciel nie powinien mieć roszczeń wobec majątku wspólnego. Na sprawę jednak może wpłynąć fakt, że małżonek zgodził się na zaciągnięcie długu – w tym wypadku wierzyciel może ubiegać się o zwrot z majątku wspólnego. Za długi współmałżonka odpowiadamy solidarnie, gdy powstały one w skutek chęci zaspokojenia potrzeb rodziny – w tym wypadku nie jest konieczna zgoda współmałżonka. Zabezpieczeniem przed długami może być m.in. podpisanie intercyzy. Rozdzielność majątkowa nie jest jeszcze tak popularna w Polsce jak na zachodzie, jednak warto o niej pomyśleć w przypadku, gdy jeden ze współmałżonków dokonuje ryzykownych działań finansowych, jest uzależniony od alkoholu lub hazardu, nie dokłada się do zaspokajania najważniejszych potrzeb rodziny lub uchyla się od pracy. Takie zabezpieczenie pozwoli na spokojną przyszłość rodziny w przypadku problemów finansowych jednego ze współmałżonków.
Aby podzielić majątek konieczne jest wcześniejsze ustanie wspólności ustawowej, czyli np. podpisane intercyzy – dokumentu znoszącego wspólność majątkową. Dokonania podziału majątku następuje w takim przypadku w formie aktu notarialnego. Powyższe czynności można dokonać nawet podczas jednej wizyty u notariusza. Sprawa jest bardziej skomplikowana, gdy jeden z małżonków nie wyraża zgody na podział majątku i/lub rozdzielności majątkowej. W takich przypadkach konieczny jest proces sądowy, który po rozpatrzeniu zasadności wniosku – takowego podziału majątku dokona. Inne czynniki powodujące ustanie wspólności ustawowej to m.in. rozwód, separacja, ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków, śmierć jednego z małżonków lub upadłość konsumencka jednego z małżonków.
