Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Tym samym, sąd w wyroku rozwodowym może wskazać, czy któryś z małżonków ponosi wyłączną winę za rozkład pożycia małżeńskiego, bądź też może ustalić, że winę ponosi każdy z małżonków.
Sąd, na zgodne żądanie małżonków, zaniecha orzekania o winie. W tym przypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Zgodnie z orzecznictwem, orzekając w przedmiocie winy sąd winien ustalić, czy występuje sprzeczność zachowania się albo postępowania małżonka z normami prawnymi lub zasadami współżycia, określającymi obowiązki małżonków, a sprzeczności tej towarzyszy umyślność lub niedbalstwo tegoż małżonka. Nadto między takim zachowaniem się lub postępowaniem małżonka, a powstałym rozkładem pożycia małżeńskiego musi istnieć związek przyczynowy.
Nie każde naruszenie obowiązków małżeńskich stanowić będzie o winie danego małżonka, lecz tylko te, które miało wpływ na spowodowanie (bądź utrwalenie) rozkładu pożycia małżeńskiego. Dla przykładu, za zawinioną przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego można uznać np.: dopuszczenie się zdrady małżeńskiej, zmianę religii (wyznania), naganność postępowania wobec osób trzecich, chorobę psychiczną.
Orzekanie o winie obojga małżonków
Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iż przy przypisywaniu małżonkom w wyroku rozwodowym winy nie ma znaczenia okoliczność, który z małżonków ponosi winę „większą”. Nierówny stopień winy małżonków nie stanowi przeszkody do uznania ich współwinnymi rozkładu pożycia. Małżonek, który zawinił powstaniu jednej z wielu przyczyn rozkładu, musi być uznany za współwinnego, chociażby drugi małżonek dopuścił się wielu, i to cięższych przewinień. Innymi słowy, sąd nie miarkuje winy i jeżeli tylko poweźmie jakąkolwiek wątpliwość co do winy każdej ze stron, może w tym przypadku orzec rozwód z winy obu stron.
Orzekanie o winie jednego małżonka
Należy pamiętać, iż orzeczenie rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków rodzi po jego stronie dość daleko idące konsekwencje. Sąd może bowiem, na wniosek małżonka niewinnego, orzec od małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia odpowiednią kwotę, tytułem alimentów, z uwagi na pogorszenie się, w wyniku rozwodu, sytuacji materialnej małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa.
Władza rodzicielska
Warto również wiedzieć, iż sąd w wyroku rozwodowym rozstrzygnie także o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem, nadto orzeknie, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Sąd uwzględni przy tym porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. W braku takiego porozumienia, sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Korzystanie z mieszkania i podział majątku wspólnego
Ponadto, w przypadku gdy małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeknie o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. Co więcej, na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględni, a przede wszystkim, potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Małżonek rozwiedziony winien również pamiętać, iż w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu, przysługuje mu uprawnienie do złożenia przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem oświadczenia, w którym zawrze on żądanie powrotu do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.
Odpowiednie przygotowanie do rozprawy
Sprawy z orzeczeniem o winie, uwzględniające opiekę na dzieckiem oraz podział majątku są z reguły dłuższe, niż rozwody bez orzekania o winie. Zespół doświadczonych prawników pomoże Państwu przejść przez ten okres. Od samego trwania procesu jesteśmy do Państwa dyspozycji i wspieramy naszym doświadczeniem. Współpraca owocować będzie w osiągnięcie założonych na początku współpracy celów.
